ANKARA KALESİ
Prof.Dr. A N I L Ç E Ç E N
Dünya haritasına bakıldığı zaman büyük bir çarpıklık olduğu göze çarpmaktadır . Avrupa
kıtasında küçük küçük devletçikler yer alırken , Avrupa’nın yanı başında Avrasya bölgesinde dünya
karalarının altıda biri oranında uçsuz bucaksız kara parçalarının ,tek bir devletin çatısı altında olduğu
anlaşılmaktadır . Sekiz milyarlık dünya nüfusu belirli bölgelerde küçük ülkelere sıkışmak durumunda
kalırken , yeryüzünün bütün kuzey toprakları boyunca uzanan bir Rus devleti geleceğe dönük bir
belirsizlik içerisinde varlığını sürdürmeye çalışmaktadır . Tarihin her döneminde bir yaşam ve yerleşim
alanı olarak kullanılan Rusya topraklarının , yer kürenin kuzey bölümünün büyük çoğunluğunu
meydana getirdiği görülmektedir . Kuzey kutbu ve bu bölgeyi çevreleyen kuzey buz denizi gibi
alanlarda sınırsız hegemonyasını sürdüren Rusya Federasyonu, yeni bir dünya düzenine doğru
gidilen bir aşamada , kendisine eskisine oranla daha güçlü bir yer aramakta ve bu doğrultuda son
derece aktif ve etkili bir dış politika ile dünya kamuoyunun önüne çıkmaktadır . Böylesine bir
dönüşümün gündeme getirilmesinde Rus devletinin beş yüz yıllık birikimi olduğu kadar , devletin
geleceğe dönük bir veliaht olarak yetiştirmiş olduğu yeni başkanının da istikrarlı ve güçlü bir
yönetimi kararlı bir biçimde sürdürmesinin rolü bulunmaktadır . Yirmi birinci yüzyılın ilk yarısında
geçmişten gelen hatalı tutum ve davranışların sürdürülmesi ile batılı ülkelerin bir türlü
emperyalizmden vazgeçmemeleri nedeniyle , insanlık sonu karanlık bir kaos ortamına doğru
sürüklenirken , en kararlı ve etkili dış politikayı uygulayan bir büyük devlet olarak Rusya
Federasyonunun uluslar arası alanda eskisine oranla daha etkili bir güç merkezi olarak devreye girdiği
görülmektedir .
Jeopolitik kitapları Kırım ile Kıbrıs arasında kalan orta alanı dünyanın merkezi coğrafyası
olarak ilan ederken ,Rusya’nın konumu önem kazanmakta ve bu alanın bütün kuzeyini kapsayan
böylesine geniş bir devletin merkezi alana girmesinin önlenmesi , dünya çapında bir batı
hegemonyasının korunabilmesi açısından zorunlu olarak gösterilmektedir . Orta çağ sonrasında
Atlantik ülkeleri küresel doğrultuda dünya imparatorluklarına yönelmişler , beş büyük kıtanın her
yerine el koymuşlar , beş yüzyıl boyunca dünya kıtalarını sömürgeleri üzerinden yönetmişler ama
merkezi coğrafyaya bir türlü girememişlerdir . Böylesine bir durumun ortaya çıkmasına merkezi
alandaki Türk gücü olarak yedi asırlık Osmanlı İmparatorluğunun direnişi yol açmıştır . Roma ve Bizans
İmparatorlukları sonrasında Selçuklu İmparatorluğu ile merkezi alana gelen Türkler, daha sonra
oluşturdukları Osmanlı İmparatorluğu ile merkezi alandaki boşluğu doldurmuşlar, Devleti Aliye adı
altında bir büyük devletin çatısı altında yedi asır orta dünyaya egemen olarak , batılı emperyalistlerin
ve haçlıların önünü sürekli olarak kapatmışlardır . İşte bu aşamada doğup büyüyüp gelişen Rus
devleti , Atlantik okyanusundan Büyük Okyanusa kadar uzanan kuzey bölgesi topraklarında yayılırken
, kendisinde önceki dönemlerde bu bölgelerde var olan bütün Türk imparatorluklarının yaşam
alanlarını eline geçirerek, tam anlamıyla bütün kuzey yarı kürenin egemen gücü konumuna gelmiştir .
Dünyanın kuzeyindeki bütün alanlara yayılarak doğal genişleme alanlarını ele geçiren Rus
İmparatorluğu on dokuzuncu yüzyıldan sonra güneye doğru gözlerini dikmiş ve Rusların kızıl elması
olarak ,Türkiye’nin Antalya kentini gözüne kestirmiştir . Rusların dünya hegemonyası planlarına göre ,
Antalya Rusların olduğu zaman , evrensel alanda mutlak bir Rus hegemonyası tesis edilebilecektir .
İşte Rusların bu jeopolitik bakış açıları yüzünden batılı ülkelerde yazılmış olan bütün jeopolitik
kitaplarında , devleşen Rus ayısının kuzey bölgesine hapsedilmesi ve kesinlikle güneye inmesine izin
verilmemesi gibi doğal bir tepki ortaya konulmuştur . On beşinci yüzyılın başlarında bugünkü
Ukrayna’nın başkenti olan Kiev kentinde ilk olarak kurulmuş olan küçük Rus prensliğinin ,sonraki
yıllarda genişleyerek bütün kuzey yarı küresini işgal etmesi batılı emperyal ülkelerde ,küresel
yayılma ve hegemonyalarının devam ettirilebilmesi açısından ciddi tehlikeler yarattığı için , Rusların
güneye inmesinin önlenmesi doğrultusunda büyük bir işbirliği yapılmıştır . Kiev prensliği batıya doğru
kaydırılırken , kuzey bölgesindeki yayılmasına ses çıkarılmamış ama , Kırım’ın işgalinden sonra Rus
Çarlığının Kafkasya ve Balkanlar üzerinden merkezi bölgeye inme aşamasına gelindiği noktada ,
Osmanlı ordusu Rusların karşısına çıkartılmıştır . Rusların önünün kesilebilmesi için, Kırım’da yeniden
Osmanlı yönetimi batıya bağlı olarak oluşturulmak istenmiş , İngiltere ve Fransa’nın öncülüğünde
batılı devletler Osmanlıları Ruslara karşı kışkırtarak bir büyük Kırım savaşını gündeme getirmişlerdir .
Batılı ülkelerden borç alarak Kırım savaşına sürüklenen Osmanlı İmparatorluğu, hem hazırlıksız olarak
yakalandığı bu savaşı kaybetmiş , hem de altına girmiş olduğu borç yükünden kurtulamayarak iflas
etme gibi bir bitiş senaryosuna sürüklenmiştir . Bizans sonrasında merkezi alandaki boşluğu dolduran
Osmanlı devleti on dokuzuncu yüzyılın sonlarına doğru, Rus genişlemesinin kuzeyde durdurulabilmesi
açısından batılılar tarafından kullanılmaya başlanmıştır . Kırım savaşını kazanarak Karadeniz’in bu çok
stratejik yarımadasını kendisine bağlayan Rus Çarlığı , daha sonraki aşamalarda Kafkaslara ve
Balkanlara girerek güney bölgesine doğru açılım sürecini başlatmıştır .
Mutlak dünya egemenliği açısından Antalya kentini kendi kızıl elması olarak ele geçirilmesi
gereken bir hedef olarak önüne koyan Rus yayılmacılığı , on dokuzuncu yüzyılın son çeyreğinde
Kafkasya ve Balkanlar bölgelerinde ilerlemeye başlamış ve bu alanlar üzerinden Osmanlı devletinin
merkezi bölgesi olan Anadolu yarımadasını ele geçirme doğrultusunda ilerleyerek ,Osmanlıların
Kars,Ardahan ve Batum kentlerini ele geçirerek Van gölü kıyılarına inmiştir . Kırım yarımadasını ele
geçirdikten sonra doğuda Kafkasya’ya , batıda Balkanlara doğru yürüyüşe geçen Rus orduları ,
İstanbul kentinin yanı başındaki Yeşilköy’e kadar gelerek Osmanlının başkentini ele geçirme
aşamasına gelmişlerdir .Aynı dönemde Kafkaslar üzerinden Kars,Ardahan ve Batum’u ele geçirerek
Anadolu topraklarına ayak basan Rus orduları ,merkezi devlet olarak Osmanlı İmparatorluğunu tarih
sahnesinden silmeye yönelmiştir . Kuzey bölgesine hapsedilmekten bıkan Ruslar , Kırım savaşı
sonrasında Balkanlar ve Kafkaslar’da özgürce yayılırken ,İngiliz ve Fransızların desteği ile
toparlanmaya çalışan Osmanlılar , toparlanarak bağımsız devlet olma statüsünü sürdürmek istemişler
ama bu konuda yeterince etkin bir sonuç elde edemeyince , kuzey bölgesinin devi olan Rusya’nın
sıcak denizlere doğru yürüyüşü devam etmiştir . Avrupa’nın ortasından Asya’nın ortalarına kadar
uzayıp giden bir merkezi coğrafya üzerinde ipek yolu ile dünya ticaret yollarının güvenliğini
sağlayamaya çalışan Osmanlılar , Rusların büyük ilerlemesi karşısında sürüklendikleri savaşları sürekli
olarak yitirerek ,merkezi alanda yeniden bir siyasal boşluğun doğmasına meydan vermişlerdir . Ruslar
doğu Avrupa’dan Avrupa kıtasına inerek bu küçük kıtayı kendilerine bağlayabilmenin yollarını
aramışlar ama her defasında Avrupalılar bir araya gelerek bu kuzey bölgesinin devini Asya kıtasının
boşluklarına doğru iteklemişlerdir . Avrupa açısından doğudan gelen iki tehdit olarak, Ruslar ve
Osmanlılar birbirleriyle sürekli bir savaş dönemine batılıların kışkırtmaları ile sürüklenmişler ve
böylece iki büyük doğu devinin Avrupa kıtasından uzak kalmalarını sağlamışlardır . Ruslar ve
Osmanlıların üç yüz yıllık sürekli savaş dönemi sayesinde , Ruslar ve Osmanlılar Avrupa kıtasını ele
geçirememişlerdir .Avrupa ülkelerini bu iki doğulu deve karşı birleştiren batı hegemonyası
,Osmanlıların Viyana’yı ele geçirmesi ile , Rusların Kuzey Avrupa bölgesini işgal etmelerine izin
vermemişdir.Bir anlamda Avrupalılar kuzeyden ve doğudan gelen tehditleri karşı karşıya getirerek
aradan sıyrılmasını bilmişler ,böylece Avrupa’yı Asyalıların yönetmesini önlemişlerdir .
Rus ordularının Kafkas halklarını çiğneyerek Kars’a girdiği günün ertesinde Büyük Britanya
İmparatorluğu Kıbrıs’a girmiştir . Bugün hala Kıbrıs’ta varlığını koruyan bu askeri üsler Atlantik
hegemonyasının merkezi alandaki gücünün bir göstergesi olarak devam ettirilmektedir .Kıbrıs
üzerinden bütün Orta doğu bölgelerine sızan İngiltere ve o zamanki ortağı Fransa , merkezi alanda
Osmanlı İmparatorluğu sonrası için yeni bir siyasal yapılanma hazırlamışlar ve Birinci Dünya Savaşı
sonrasında bunu uygulama alanına koymuşlardır . Böylece , eski Osmanlı hinterlandında egemenlik
Osmanlı Türklerinden Atlantikçi İngilizlerin eline geçmiştir . Batı hegemonyasının o dönemdeki
temsilcisi olarak İngilizler , kesinlikle Rusların güneye doğru ilerleyişini ve sıcak denizlere inişini
öncelikle önlemişlerdir . İkinci aşamada ise , on dokuzuncu yüzyılın son çeyreğinde ulusal birliğini
sağlayan Alman imparatorluğunun bir Germen gücü olarak doğuya doğru açılmalarına izin verilmemiş
ve Fransa-İngiltere işbirliği ile , merkezi alanda hem Ruslar üzerinden Slav hem de Almanlar üzerinden
bir Germen hegemonyasının önü kesilmiştir . Cihan savaşı bu doğrultuda yönlendirilmiş , savaş
yıllarında hem Rusya’nın içerden çökert ilmesi doğudan Japonların kuzey bölgesine girmesiyle
sağlanmış , hem de Balkanlar’da Almanya’nın ilerlemesinin önünü kesecek savaşlar ile merkezi
alanda bir Germen asıllı bir Töton imparatorluğunun kurulmasına izin verilmemiştir.Osmanlı
yönetiminde Abdülhamit’in sağladığı istikrar Ruslar’a ve Almanlar’a karşı kullanılmış ,Osmanlı ülkeleri
işgal edilirken , buralarda batı Avrupa devletlerine bağlı yeni sömürge yönetimleri oluşturularak ,
otorite boşluğu doğmasına giden yolun önü kesilmiştir .
İngilizler Kıbrıs’tan Filistin’e geçerek bütün Arap yarımadasına yayılmışlar , Fransızları’da
yanlarında getirerek , Lübnan ile Suriye bölgelerinde onların da kendilerine paralel yeni merkezi alan
sömürgeleri oluşturmalarını sağlamışlardır . İngilizler ve Fransızlar , Osmanlı’nın Orta Doğu
topraklarını ele geçirerek merkezi alanda yayılırken , Rusların önü Doğu Anadolu topraklarında
kesilmiş ve Rus ordularının , Kars,Batum ve Van üçgeninin ilerisine doğru gitmesine izin verilmemiştir
. Vladivostok bölgesinden kuzey topraklarına giren Japon orduları Rus çarlığının büyük topraklarını
ele geçirince , Rus Çarlığı çökme aşamasına gelmiş ve Japon saldırıları yüzünden kendini korumaya
yönelen Rusya , Van gölü kıyılarından Akdeniz’e inme yollarını kullanamamıştır . Rus orduları kuzey
bölgesine Japonların desteği ile hapsedilince , Sevr Antlaşması sonrasında İngiltere , Fransa , İtalya
ve Yunanistan orduları Anadolu yarımadasının belirli bölgelerini işgal etmeye başlamışlar ve böylece
orta dünyada bir kuzey gücü olarak Rusya’nın egemen olmasına izin verilmemiştir . Rusların en büyük
hayali olarak Antalya kenti sıcak Akdeniz sularının kıyısında soğuk kuzeyin büyük gücü önünde ana
hedef olarak bulunurken , Atlantik okyanusunun iki büyük emperyal gücü olarak İngiltere ve Fransa
bütün Orta Doğu’ya girerek ,merkezdeki Türk hegemonyasına son vermişler ve bu bölgede ikinci bir
Asya insiyatifi olarak Rus devletinin yayılmasının önünü kesmişlerdir . On dokuzuncu yüzyılın ikinci
yarısında güneye doğru yolculuğa çıkan Rus orduları , sıcak denizler üzerinde de tıpkı kuzey
bölgelerinde olduğu gibi bir emperyal hegemonya oluşturmaya yönelirken, batı dünyasının Avrupalı
ülkeleri öne geçerek , çeşitli siyasal manevralar aracılığı ile kendilerine bağımlı sömürgeler düzeni
oluşturmuşlardır . Rusların önü Yeşilköy de batılı ülkelerin araya girmesiyle önlenmiş , başkent
İstanbul’a Rus askerinin girmesine izin verilmemiş ama daha sonraki aşamada ,İngilizlerin Türklerin
payitaht merkezi olan İstanbul’da askeri bir işgal yönetimi kurmalarının yolu açılmıştır . Asya
kıtasından gelen iki büyük Asyalı güç olarak Türkler ile Rusların küçük Asya adı verilen Anadolu
yarımadası üzerinde birlikte bir düzen kurmaları ,batılı devletlerin ordularının işgali ile önlenmiştir.
Osmanlı İmparatorluğunun Birinci Dünya savaşını bütünüyle kaybetmesinden sonra ortaya
çıkan merkezi alandaki otorite boşluğu , savaş sonrasında toplanan Bakü Doğu Halkları Kurultayı
aracılığı ile giderilmeye çalışılmıştır . Tam bu aşamada , Atatürk’ün öncülüğünde Ankara hükümeti
devreye girerek, Misakı Milli sınırları içerisinde yeni bir devleti ulusal bir modele dayanan bir biçimde
kurarak , Türklerin tarih sahnesinden silinmelerini önlemiştir . Batılı emperyalistler , merkezi
imparatorluğu yıkarken ,burada ikinci bir Asyalı yapılanmaya izin vermemişler , batı blokunun
kontrolu altında sömürge devletleri kurarak , bunlar üzerinden emperyal hegemonyalarını orta
dünyaya taşımak istemişlerdir . Birinci Dünya Savaşı sonrasında , Rusların güneye inerek sıcak deniz
kıyılarında yeni devlet düzeni kurmaları önlenince , batılı devletlerin askeri birliklerinin Anadolu
yarımadası üzerinde at koşturmasından bu kez Ruslar rahatsız olmuşlardır . Çarlık rejiminin çöküşü
sonrasında bir kaos ortamına sürüklenen Rusya’da , Atlantikçiler bir siyasal devrimin önünü açarak
bu bölgede yeni bir ideolojik imparatorluğun oluşumuna giden yolu dolaylı yollardan
desteklemişlerdir . İşçi sınıfının olmadığı bir kırsal toplumda batıdan ithal edilen aydın kadrolarının
öncülüğünde Bir Bolşevik rejimi kurularak, yeni dönemde Kuzey bölgelerinin istikrara kavuşması
sağlanmak istenmiştir . Bu ideolojik imparatorluğun başına gelen Tatar asıllı Lenin , ikinci
enternasyonelin bir toplantısında , Anadolu’da yürütülen ulusal kurtuluş savaşının bir sosyalist
hareket olmadığını ama antiemperyalist bir öze sahip olduğu için , batılı emperyalistlerin merkezi
alanı işgal etmesine karşı bir mücadele olduğunu belirleyerek , Sovyetler Birliği’nin bu antiemperyalist
ulusal kurtuluş savaşına destek vermesini sağlamıştır . Rusya Müslümanlarının kendi aralarında
topladıkları maddi yardımın , Ankara hükümetinin eline geçmesini gerçekleştiren Sovyet yönetimi ,
batı emperyalizminin Orta doğu’da yayılmasına karşı Ankara hükümeti ile yakın işbirliği içine girmiştir
. Bu aşamada bir çok Rus temsilcisi Atatürk Türkiye’sine gelerek ,bu sıcak deniz ülkesi ile yakınlık
kurma çabası içerisinde olmuşlardır . Bakü Kurultayından gelen işbirliği süreci , batı emperyalizmine
karşı devam ettirilmiş ama Atatürk’ün öldüğü gün , yeni yönetim Atlantik güçleri ile gizli ittifaklar
imzalayarak , Rusların Bakü kurultayı üzerinden Akdeniz’e inen bir emperyalizme yönelmesinin
önünü kesmiştir .
Birinci Dünya Savaşı ile Osmanlı’nın geri çekildiği Orta Doğu topraklarına Rusların girmesi
önlenmiş ama ikinci dünya savaşı sonrasında Amerika’nın bu bölgeye girmesi önlenememiş ve bu
durumun sonucu olarak da iki bin yıl aradan sonra üçüncü İsrail devleti bir Yahudi yapılanması olarak
Arap ve İslam dünyasının tam ortasında oluşturulmuştur . Osmanlı sonrasında , Sovyetler Birliği ile
batı dünyası arasında soğuk savaş dengeleri merkezi alanda kurulmuş ve böylece Osmanlı
yönetiminin yokluğu ile gündeme gelen otorite boşluğu alanı bir güç ve şiddet dengesi ile
doldurulmak istenmiştir . Rusların Kars’a girdiği gün Kıbrıs’ı işgal eden İngiltere bu merkezi adadan
hiçbir zaman çıkmamış ve daha sonraki aşamada yanına Amerika Birleşik Devletlerini de alarak
İsrail’in kurulmasına giden yolu açmıştır . Kuruluş yıllarında Sovyetler Birliği ile iyi geçinen Atatürk
Türkiye’si ,ikinci dünya savaşına doğru dünya sürüklenirken , Hitler ve Mussolini’ye karşı Balkan
Paktını ve Sovyetler Birliği’nin sıcak denizlere inmesine karşı da, en büyük komşu ülke olan İran ile bir
araya gelerek Sadabat paktı adı altında bir bölgesel işbirliği ve güvenlik yapılanmasına yönelmiştir .
İkinci Dünya savaşı çıkarsa Rusların sıcak denizlere inme hedefi doğrultusunda Kars üzerinden Doğu
Anadolu ve Orta Doğu bölgelerine ineceğini iyi bilen Atatürk , tarih boyunca uzun süreli Türk
hükümdarlıklarının yönettiği İran ile bir savunma işbirliğine girmeyi ,bölge dengeleri ve Türkiye’nin
bağımsız yapısının korunabilmesi açısından gerekli görmüştür . Orta boy bir ulus devlet olan
Türkiye’nin tek başına Sovyetler Birliği ya da batılı emperyal ülkelere karşı koyamayacağını iyi bilen
Atatürk , tarihten gelen Türk-İran işbirliği ile merkezi alanının işgallere karşı korunabileceğini iyi
biliyordu .
Sovyetler Birliği dönemi , yirminci yüzyılda batı Avrupa devletlerinin sömürge
imparatorluklarının sona erdirilmesinde etkili olmuştur .Atatürk’ün on yıl önceki öngörüsü ile ikinci
dünya savaşını okyanus ötesi güç ile Bolşevikler kazanmış ve beş yüz yıllık sömürge imparatorluklarının
merkezi olan Avrupa kıtasının üstünlüğü dönemi sona ermiştir . Amerika ile Rusya arasına sıkışan Avrupa
ülkeleri kendilerini kurtarmaya çalışırken ,Rusya merkezli Sovyet İmparatorluğu Amerika Birleşik
Devletleri ile bir dehşet dengesi oluşturmuş ve bu doğrultuda bir barış içinde birlikte yaşama düzeni iki
kutuplu dünya yapılanması sayesinde kurulabilmiştir . Sovyetler Birliği gibi bir ideolojik imparatorluğu
ABD dengesi ile küresel alanda oluşturan Rusya ,bu durumdan yararlanarak güneye doğru yönelmiş ve
bir çok Asya –Afrika ülkelerinde sosyalist devrimler yaptırarak ,bu üçüncü dünya ülkelerini kendisine
bağlayabilmenin çabası içerisinde olmuştur . Tıpkı İngiltere ve Fransa gibi küresel alanda sömürge
imparatorluğu oluşturmaya yönelen Sovyet gücü Rusya merkezli yönetilirken , Rusların tarihsel olarak
gündemde tuttukları sıcak denizlere yayılma politikasına devam etmişlerdir . Balkanlar’da
Yugoslavya’nın kurulmasında ve Arnavutluğun sosyalist rejime yönelmesinde etkin olan Rus gücü ,daha
sonraki aşamada bu iki ülkenin, sosyalist sistemin güvenlik örgütü olan Varşova Paktından ayrılmasıyla
gene sıcak denizlerde var olma şansını elinden kaçırmıştır . Balkanlar’da ABD destekli bir Nato
yapılanmasında ,Yunanistan ve Türkiye yerlerini alarak Sovyet yayılmacılığına karşı bir set oluşturmuşlar
ama Hindiçini yarımadası üzerinden sıcak denizlere Sovyetler birliğinin açılması gündeme gelince ,
İngiltere Çin’de Maoist bir rejimin Sovyetler birliğine karşı bir çizgide örgütlenmesini sağlamış ,ayrıca
Amerika’da Vietnam adı verilen ülkede askeri bir işgale yönelerek Asya kıtasının güneyindeki sıcak
denizlere doğru Sovyet yayılmacılığını önlemeye çalışmıştır . Bu bölgede başlayan Vietnam savaşı uzun
sürmüş ve bütün dünya ülkelerinin emperyalizme karşı bir araya gelmesine giden yolu açmıştır . Bir
Atlantik gücü olarak ABD ,Rusya’nın Asya kıtası üzerinden sıcak denizlere inmesini önlemiştir . Benzeri
bir set çekme operasyonu Pakistan üzerinden de yapılarak , batı Asya bölgesi de Rusların sıcak denizlere
inmesi açısından kapatılmıştır .
Jeopolitik kitaplarında yer alan kenar kuşak teorisi doğrultusunda hareket eden batı
emperyalizmi , karşıt blok olan Sovyetler Birliğini kuzey yarı küresine hapsetmiş ve güneye doğru bütün
iniş yollarını kapatarak , ideolojik imparatorluğun sıcak denizlerde Rus hegemonyası doğrultusunda
yayılması süreci önlenmiştir . Ruslar bir büyük imparatorluğu yönetirken her yönden sıcak denizlere
inebilmenin yollarını aramışlar ,tıpkı Baltık denizindeki Petersburg kenti kenarındaki deniz çıkışı gibi
açılma yollarını Akdeniz’de Basra körfezinde ,Hint Okyanusunda ve Pasifik bölgesinde yaratabilmenin
çabası içinde olmuşlardır .Bunu iyi bilen batının önde gelen emperyal devletleri de kıtaların denizlere
açılan bölgelerindeki kenar kuşak ülkelerini ellerinde tutarak ,ya da Yugoslavya ile Arnavutluk örneğinde
olduğu gibi Rusların önünü kıtaların kıyılarındaki kenar ülkeleri kontrol altına alarak, Ruslar ile sıcak
denizler arasında yakın bağlantılar kurulmasını önlemişlerdir . Soğuk savaş dengelerinde bir türlü sıcak
denizlere inemeyen Rusya , dünya ticaret yollarında öne geçememiş ve bu yüzden batılı ülkeler dünya
ticaretini sürekli olarak ellerinde tutmuşlardır . Bu yüzden de Rusya’nın ideolojik imparatorluğunu bir
ekonomik çöküntüye uğratarak yıkmışlardır . Sıcak denizlere inemediği için dünya ticaretinde geri kalan
Rusya , güçlü ordusu ile elinde tuttuğu kuzey ülkelerini bir türlü doyuramamış ve bu yüzdenkapitalist
sisteme alternatif bir sosyalist ekonomik sistem kuramadığı için, ekonomik yarışı kaybederek çöküşe
doğru geçmiştir . Bu durumu yerinde gören batı bloku ekonomik çöküntü sonrasında , Avrupa Güvenlik
ve İşbirliği yapılanması üzerinden insan hakları saldırılarına geçince , ideolojik imparatorluk çatırdamaya
başlayarak kısa bir zaman dilimi içinde çökmüştür . Böylesine bir çöküşün kolayca elde edilmesinde ,
jeopolitik biliminin Rimland adı verilen kenar kuşak teorisinin uygulanmasıyla ,Rusların kuzey
yarıküresine hapsedilerek sıcak denizlere inişinin önlenmesinin büyük bir rolü olmuştur .
Sovyetler Birliği çökünce Rusya gene eski sınırlarına geri dönmüştür . Federasyon çatısı altında
da çok büyük alanları kontrol altında tutan Rusya devleti , Moskova merkezli jeopolitik konumu
nedeniyle gene eskisi gibi bir büyük kuzey gücü olarak dünya haritasındaki yerini korumaktadır . Ne var
ki , soğuk savaş sonrasında içine girilen küreselleşme döneminde tek kutuplu bir küresel yapılanmayı
,Amerika Birleşik Devletleri gerçekleştiremediği için çeyrek yüzyıllık bir süre sonrasında, Rusya tekrar
dünyanın en büyük güçleri arasında öne çıkarak , küresel bir aktör konumuna gelmiştir . Özellikle
küreselleşmenin batılı devletlerin emperyalizmi doğrultusunda gelişmesine karşı çıkan doğulu güçler
olarak Rusya ,Çin,Hindistan ve Brezilya bir araya gelerek BRİC ülkeleri ittifakına yönelince ,Rusya
Hindistan ve Çin ile bir araya gelerek dünya ticaret yollarına açılma doğrultusunda sıcak denizlere
ulaşma şansını bir başka açıdan elde etmiştir .Daha önceden Küba adası ile kurulan ilişkinin bir benzeri
yeni dönemde Brezilya ve Venezuella üzerinden Güney Amerika kıtası ile de kurulmuş ve böylece
Rusya’nın sadece merkezi alandaki sıcak denizlere inme hedefi ,yön değiştirerek bütün kıtalar üzerinden
sıcak denizlere erişme girişimine dönüşmüştür .Balkanlar ya da Kafkaslar üzerinden Akdeniz’e istediği
gibi inemeyen Rusya’nın Çin ,Hindistan ve Brezilya ile oluşturduğu küresel birliktelik çerçevesinde , öne
çıkmasını önleyen batılı emperyalistlere karşı, doğu ve güneyin en büyük devletleri ile işbirliği yaparak
sıcak denizlerdeki ticaret yollarına erişme şansını elde ettiği görülmektedir . Ayrıca , batı
emperyalizminin Asya kıtasını ele geçirmek üzere örgütlediği doğuya açılma girişimlerini karşı bir
işbirliği örgütü olarak kurulmuş olan Şangay İşbirliği Örgütü de yeni dönemde bir savunma
mekanizmasına dönüşerek , Rusya ve ortaklarının ekonomik açıdan batılı emperyal güçlere karşı bir
alternatif yapılanmaya yöneldiğini göstermektedir . BRİC ve Şangay Örgütleri gibi küresel ortaklıklara
giren Rusya, aynı zamanda komşusu olan eski Sovyet Cumhuriyetleri ile de bir Avrasya Birliği oluşumuna
yönelerek batının küresel üstünlüğünü önlemeye doğru adım attığı görülmektedir .Gene bu doğrultuda
kurulmuş olan Kollektif Savunma Birliği oluşumu da , Rusya’yı batılı rakiplerine karşı güçlendiren başka
bir uluslar arası örgütlenme olarak devreye girmektedir . Böylece ,bölgesel yönlerden sıcak denizlere
inemeyen Rusya’nın, daha geniş açılımlar ile alternatif örgütlenmeler üzerinden küresel rekabete
yönelerek sıcak denizlerde etkili olmaya başladığı yeni bir döneme girilmiştir .
Yeni bir yıla girerken , bazı büyük devletlerin ve araştırma merkezlerinin yayınlamış oldukları
raporlarda , Orta Doğu bölgesindeki sıcak çatışmaların daha da yayılacağı , Irak ve Suriye’deki iç savaşlar
benzeri sıcak olayların Arabistan,Mısır,Libya,Lübnan ,Sudan,Somali,Ürdün ve İran’da da ortaya çıkacağı ,
merkezi alanda yer alan bütün İslam devletlerinin mezhep ve tarikat çekişmeleri aracılığı ile iç savaşlara
sürüklenerek parçalanma noktasına gelecekleri açıkça dile getirilmektedir . Daha da ileri gidilerek
Afganistan savaşının Pakistan üzerinden orta Asya bölgesine de yayılarak ,bir Ön Asya ve Orta Asya savaş
alanı yaratılacağı geleceğe yönelen tahminler olarak öne sürülmektedir . Bu konular ile ilgili olarak
kamuoyuna açıklanan İsrail raporunda , bütün İslam devletlerinin terör kullanılarak çökertileceği ifade
edilirken , savaş süreci içinde bütün merkezi coğrafya da Rusya’nın etkisinin çok artacağı öne
sürülmektedir . Beş yüz yıldır sıcak denizlere inemeyen Rusya’nın küresel ittifaklara yöneldiği bir
aşamada kenar kuşak teorisini geçersiz kılarak , büyük ortaklıklara girmesiyle dengelerin değiştiği ve
Rusya’nın konjonktürel olarak orta dünya da daha güçlü bir konuma geldiği görülmektedir . İsrail
devletinin kurulduğu günden bu yana bölgeyi bir savaş alanına dönüştürdüğü dikkate alınırsa , Osmanlı
İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği sonrasında merkezi alandaki otorite boşluğunun doldurulamadığı
göze çarpmaktadır . Böylesine bir boşluğu doldurmak üzere Atlantik emperyalizminin öne çıkardığı Yakın
Doğu Konfederasyonu ya da Büyük Orta Doğu Federasyonu ile Büyük İsrail İmparatorluğunun
kurulamadığı anlaşılmaktadır .Bu yüzden siyasal boşluk devam ederken ,ya bölge devletlerinin bir araya
gelmesiyle birlikteAtatürk’ün öncülük yaptığı Sadabat Paktı benzeri biçimde oluşturacakları bir Merkezi
Devletler Birliğinin kurulacağı ,ya da bölgeye en yakın büyük güç olarak Rusya Federasyonunun çatışma
alanlarına girerek el koyacağı yeni bir döneme doğru gidilmektedir .Bu doğrultuda Rusya iki binli yılların
başlarında yakın çevre doktrinini ilan ederek , kendi çıkarlarının bulunduğu komşu ülkeler üzerinde eskisi
gibi etkili olacağını ve çıkarlarını koruyacağını açıkça ilan etmiştir . Rusya Avrasya Birliğinin oluşumunda
öncülük yaparken , Orta Asya ülkeleri ile birlikte Ön Asya ülkelerini de bunun içine alabileceğini ve
oluşturduğu Kollektif Savunma Birliği aracılığı ile sıcak çatışma alanlarına anında müdahale edebileceğini
ortaya koymuştur .
Yeni dönemde , kendisine karşı bir Arap Birliği kurulmasını istemeyen İsrail , Amerikan ve Türk
askerlerini kendi savunmasında kullanamayınca ve Kuzey Irak üzerinden kendine bağlı bir güçlü ordu
oluşturamayınca ,bölgede kendisine tehdit edebilecek sıcak gelişmelere karşı Rusya’yı yeni kurtarıcı
olarak ilan etmektedir . Bu doğrultuda Rusya’nın Kırım’ı bir oldu bitti ile işgal etmesinde İsrail lobilerinin
Rusya’ya yardımcı bir çizgide hareket ettikleri görülmüştür . İsrail: ABD ,Avrupa, Çin ve İran ile yakın
ilişkiler içerisine giren Rusya’nın askeri gücünden yararlanabilmek için , dolaylı yollardan Rusya’nın
Kırım’ı işgaline destek vermiş ama bunun karşılığında Rusya’nın Kıbrıs’tan çıkmasını istemiştir .İsrail
kendi çıkarları açısından karşı kıyı konumundaki Kıbrıs’ı kimseye bırakmak istememekte , Rumlara karşı
Türkleri , Hrıstıyanlara karşı Müslümanları kullanarak ada sorununu çözümsüzlüğe terk ederken ,
Rusya’nın Güney Kıbrıs’taki varlığına da bir son vererek , adayı gelecekte Büyük İsrail devletinin bir
eyaleti konumuna dönüştürmek istemektedir . Kıbrıs’a soğuk savaş döneminde Sovyetler Birliği
yapılanmasından yararlanarak girmiş olan Rusya , adanın güneyini bir sıcak deniz merkezi olarak
kullanmakta ,Lefkoşe’de beş bin Rus devleti görevlisi diplomat statüsünde görev yaparken , yüz bin den
fazla Rus işadamı da, bütün dünya ülkelerine yönelik dış ticaretlerini bu sıcak deniz adası üzerinden
yürütmektedirler . Kıbrıs adasına yerleşen Rusya ,bu nedenle artık bir sıcak deniz problemine sahip olan
kuzey ülkesi olmak durumundan çıkmıştır .
I958 de General Kasım darbesi ile Irak’a yerleşen Rusya , daha sonra Suriye’ye girerek Hafız Esat
aracılığı ile bu ülkeye de yerleşerek Akdeniz kıyısında Taurus askeri üssünü kurmuştur . Orta Doğu’ya
ABD’nin gelmesi ve İsrail’in kurulmasına tepki olarak Rusya Sovyetler Birliği üzerinden merkezi alana ve
sıcak deniz kıyılarına yerleşirken ,karşı kıyada yer alan Kıbrıs’a da Makarios sayesinde girmiş ve bu adada
Akdeniz’in en güçlü komünist partisi olarak Akel’i kurmuştur . Sosyalist sistemin dağılmasına ve bütün
komünist partilerin kapatılmasına rağmen , Akel yapılanması İngiliz üslerine karşı bir denge unsuru olarak
bu adada Rusya desteği ile korunmuştur . Atlantik emperyalizminin İngiltere,ABD ve İsrail ortaklığı
doğrultusunda İngiliz üslerini kullanmasına karşılık , Rusya da Akel partisi aracılığı ile Kıbrıs üzerindeki
etkinliğini sürdürmekte ve iki yüz bine yakın vatandaşını bu adanın güney kısmında tutmaktadır .
Ruslar’ın Kıbrıs’ta yüz bin kişilik ayrı bir Rus kenti kurduğu bir yeni döneme girilmiştir . Rusya , batının
bütün engellemelerine rağmen , Suriye’deki askeri üssü ile Kıbrıs’taki kendine bağlı ekonomik ve siyasal
yapılanmasını korumuştur . Bugün için Rusya’nın Kıbrıs adası üzerinden Asya ve Afrika ülkelerine açılarak
sıcak denizler üzerinden dünya ticaretine girdiği görülmektedir . Rusya ile İsrail ilişkileri , bölgedeki sıcak
gelişmelere göre yönlenirken ,Rusya’nın Kıbrıs’tan çıkarılması için İsrail Kırım’ın Rusya ya verilmesini
desteklerken ,bir anlamda bölgedeki Arap ve Müslüman çoğunluğa karşı, Rusya ile yeni bir işbirliğini de
başlatmaktadır . Brzezisnki , son kitabında batı emperyalizmi ile ters düşecek bir Rusya’nın
Gürcistan,Ukrayna ,Ermenistan ve Beyaz Rusya gibi bölge devletlerini işgal ederek, federasyon çatısı içine
alabileceğini söylemektedir . Kafkasya’nın güneyinde yer alan Azerbaycan’da böylesine bir tehdit ile karşı
karşıyadır . 2015 yılı başlarken Doğu Anadolu olayları yeniden gündeme getirilerek , Büyük Ermenistan’ın
önü açılmaya çalışılırken , bugünkü Kafkas Ermeni devletini kurmuş olan Rusya’nın ilgisi yeniden
Anadolu üzerinden Orta Doğu bölgesine doğru kaydırılmaya çalışılmaktadır .
Avrupa ülkeleri ile büyük bir enerji ortaklığına girmiş olan Rusya , bu yoldan çok büyük
zenginliklere sahip olurken , batı ülkeleri ile ilişkilerini yumuşatmaya çalışmakta ama orta Doğu ‘da bir
İsrail yapılanmasının Hırıstıyan Avrupa ile karşı karşıya geldiği yeni aşamada , İsrail lobileri Rusya’nın
ilgisini ve ağırlığını Orta Doğu bölgesinde Araplara ve Müslümanlara karşı kullanmaya çalışmaktadır .
Kırım konusundaki işbirliği yarın Kıbrıs adasında da devam ettirilirse , bölge ülkelerini alt etmekte gücü
yetersiz kalan İsrail Rusya’yı ve bu ülkenin büyük askeri gücünü bölgedeki komşularına karşı kullanmaya
kalkışabilecektir . Kırım – Kıbrıs pazarlığı sonrasında benzeri bir pazarlık , Suriye üzerinde de gündeme
gelebilir ve bu ülke üzerinde İsrail’in istekleri doğrultusunda hareket etmeyen ABD ve Fransa’ya karşı
Rusya ‘nın ağırlığı , Siyonist lobiler tarafından dünya dengeleri için kullanılabilir . Olayların geliştiği son
yıllarda Rusya’nın geçen dönemde girmiş olduğu Suriye ve Kıbrıs’tan çıkmaya pek de istekli olmadığı ve
batının askeri saldırılarına karşı bu bölgede tıpkı Çin gibi İran ile beraber hareket etmeye çalıştığı göze
çarpmaktadır . Bugüne kadar İran ile ortak hareket eden Rusya’nın , gelecekte İsrail’in çıkarları
doğrultusunda bölge ülkelerine karşı kullanılması yeni bir dönemin başlangıcı olabileceği gibi , merkezi
coğrafyadaki siyasal gelişmelerin yönünü de değiştirecektir . Merkezi alanda batı üstünlüğünün devam
ettirilmesi konusunda, İsrail ile Avrupa ülkelerinin ters düşmesi noktasında Rusya bir kurtarıcı olarak
Siyonist lobiler aracılığı ile devreye sokulabilecektir . Yeni dönemde Rusya’nın Suriye’deki askeri üs
benzeri yeni yapılanmaları,Akdeniz kıyısında bulunan Mısır,Libya,Lübnan ya da Tunus,Cezayir gibi
ülkelerde de kurması gündeme gelebilir . Eski Osmanlı ülkeleri zaman içerisinde Rusya Federasyonunun
yeni eyaletleri olarak ortaya çıkabilir.Böylesine bir durumun gündeme gelmesi durumunda eskiden var
olan Rus-Osmanlı çekişmesinin bir benzeri Türkiye-Rusya arasında ortaya çıkabilir .
Artık sıcak denizlere inmiş olan Rusya’nın yeni dönemde eskisi gibi bir kuzey ülkesi olarak
hareket etmesini beklemek mümkün değildir . Soğuk bölgelerden sıcak denizlere inmiş olan bir Rusya
artık eskisinden daha fazla bir uluslar arası aktör olarak hareket edecek , kurucu olduğu Şangay Örgütü ,
BRİC yapılanması ,Avrasya Birliği ve Kollektif Savunma Örgütü üzerinden , batı merkezli politikalara
karşı doğu merkezli politikaları dünyanın gündemine taşıyabilecektir . Latin Amerika ülkeleri ile
sürdürülecek işbirliği beraberinde diğer Asya ve Afrika ülkelerine de yeni açılımları gündeme getirecek
ve Rusya eskisine oranla daha fazla küresel alanda güçlü bir süper ülke olarak siyasal gelişmeleri
etkileyecek ya da yönlendirecektir . Bu nedenle , Amerika Birleşik Devletleri de politika değişikliğine
giderek , merkezi alanda Rusya ile yeni bir işbirliğine gitmeye çalışmaktadır . Soğuk savaş döneminin
alışkanlığı olan ABD-Rusya paslaşması ile sorunların daha kolay çözüme kavuşması sağlanacak , ABD’nin
en büyük rakibi olan Çin’e karşı Amerika , Rusya ile işbirliğini Avrasya bölgesi ve merkezi alanda daha
geliştirerek sürdürecektir . Türkiye üzerinden kurulacak bir tahterevalli de Rusya ile Amerika merkezi
alanda kendi siyasal oyunlarını oynayacaklar ve böylece Avrupa’nın emperyal devletleri ile Çin’in yeni bir
emperyalist güç olarak Orta Dünyaya girmelerine izin vermemeye çalışacaklardır . Önümüzdeki
dönemde ABD-Rusya işbirliği merkezi alanda gelişirken, Avrupa ülkeleri de Çin ile işbirliği yaparak bu yeni
ortaklığı aşmaya çalışacaklardır . Kenar kuşak çevirmelerini ya da ,kuzeye hapsedilme senaryolarını aşan
bir Rusya Federasyonu yeni dönemde küresel etkinliğini artırırken , sıcak denizlerde at oynatan bir
küresel güç gibi hareket edebilecektir .
Osmanlı tarihi incelendiği zaman , bu merkezi imparatorluğun yedi asırlık hükümranlığının ilk
yarısında Selçuklu İmparatorluğundan devralınan bir misyon olarak Avrupa kıtasından gelen Haçlılara
karşı uzun süreli mücadele yürütülmüştür . İmparatorluğun son üç yüz yılında ise , kuzeydeki tehlike
olarak Rusya’nın sıcak denizlere inmesine karşı ,sistemli bir karşı koyuş örgütlenmeye çalışılmıştır . Bu
nedenle ,Osmanlı ahalisi arasında bir Moskof düşmanlığı sürekli olarak örgütlenmiş ve Rusya’dan
kovulan Türkler ile Müslümanların Osmanlı bölgelerine gelerek yerleşmesiyle , Rusya’nın sıcak denizlere
iniş harekatı önlenmeye çalışılmıştır .Osmanlı tarihi ile ilgili bütün kitaplarda kuzeydeki tehlike olarak ele
alınan Rus Çarlığının güneye doğru genişlemesi ,Rusların sıcak denizlere inişi olarak anlatılmaya
çalışılmıştır . Karadeniz kıyılarını ele geçiren Rusların benzeri bir girişimi Akdeniz kıyılarında da
gerçekleştirmeye çalışması yüzünden ,Osmanlı İmparatorluğu son üç asırlık döneminde sürekli olarak
Rus orduları ile savaşmak zorunda kalmıştır . Ruslar Balkanlar ve Kafkaslar üzerinden sıcak denizlere
doğru ilerlerken ,bu bölgedeki Türk imparatorluğu olan Osmanlı devleti önce çöküş ve sonra da yıkılış
dönemlerini yaşayarak dünya haritasından silinmiştir .Bir kuzey devleti olan Rusya’nın sıcak denizlere
inerek orta dünyaya egemen olması , merkezi Türk hegemonyasına son vereceği gibi , batılı emperyal
devletlerin de merkezi alandaki etkinliklerini devre dışı bırakacaktır .
Türkiye’nin tam merkezinde yer aldığı Orta Dünya’da ,hem ABD’nin hem de İsrail’in Rusya ile
yeni ortaklıklara ve işbirliklerine yönelmesi ,öncelikle Türkiye’nin meselesi olarak gündeme gelmektedir .
Daha düne kadar Rusya’ya karşı Türkiye’nin işbirliği yaptığı batılı müttefiklerin ,yeni dönemde küresel
çıkarları doğrultusunda hareket etmesiyle birlikte ,Türkiye içinde bulunduğu bölgede yalnızlığa terk
edilmektedir , Bu durumda , Türkiye’nin de yeni bölgesel ve küresel açılımlara girmesi gerektiği açıkça
ortaya çıkmaktadır. Küreselleşme görünümünde küresel şirketlerin ulus devletleri yıkma dönemi sona
ererken ve var olan devletler arasında yeni bir ulusal rekabet aşaması gündeme gelirken , Türkiye
cumhuriyeti de Selçuklu ve Osmanlı imparatorluklarından miras kalan siyasal birikim ile , cumhuriyetin
kurucu iradesinden devralınan jeopolitik bilinci kullanarak ,yeni dünya düzeninde kendine layık olan
yeri bulacaktır . Yeni bir dünya düzeni kurulurken , Türkiye Cumhuriyeti de kendisi için uygun bir yer
bulmak zorundadır . Aksi takdirde , Rusların sıcak denizlere inmesi operasyonu ile , merkezi alandaki
Türk devleti yapılanması sona erebilir . Büyük Avrupa, Büyük Orta Doğu ya da Büyük İsrail gibi projelerin
yanı sıra , Rusların Avrasya stratejileri de Avrasya kıtasında hem Türk dünyası varlığına hem de
Türkiye cumhuriyetine karşı çok ciddi bir tehdit oluşturmaktadır . Amerika ve Rusya arasında kurulmak
istenen tahterevalli senaryosuna alet olmak Türkiye’yi kurtarmaya yetmeyecektir . İsrail siyonizminin
İslam dünyasına karşı bir Hrıstıyan güç olarak Rusya’yı Orta Doğu’ya getirmesi , Amerikan askeri gücü
yerine Rus askeri gücünü bölge ülkelerine karşı kullanmaya çalışması da , merkezi alana kalıcı bir barış
düzeni getiremeyecektir . Dünyanın merkezi bölgesinde kalıcı bir barışın sağlanabilmesi , Türkiye
Cumhuriyetinin kurucusu Atatürk’ün gündeme getirdiği gibi , bölge devletleri arasında oluşturulacak bir
güvenlik ve işbirliği dayanışmasının örgütlü bir yapılanmaya dönüştürülmesiyle sağlanabilecektir . Türk
devleti şimdiye kadar yurtta ve dünyada sulh ilkesi üzerine dış politikasını yürütmeye çalışmıştır . Ne var
ki , yeni ortaya çıkan koşullar bu kez bir de bölgede barış ilkesini öne çıkarmaktadır . Amerikan ya da
İngiliz ordularının emperyal güçler olarak bölgeye barış getiremediği dikkate alınırsa , yeni bir emperyal
güç olarak , sıcak denizlere inmiş olan Rusya’nın orduları da merkezi alana barışı getiremeyecektir .
Bölge barışı bütünüyle harita üzerinde yer alan devletler arasındaki işbirliği ve dayanışmaya bağlı
bulunmaktadır . Bölge devletlerini bölerek barış sağlanamayacağı yarım yüzyıldır ortaya çıkmıştır
.Gerçek anlamda barış , bölge devletlerinin bir araya gelerek merkezi bir güvenlik ve işbirliği
örgütlenmesine gitmeleriyle elde edilebilecektir . George amcanın , Sam amcanın ya da Hans amcanın
gerçekleştiremediği merkezi barışı İvan amca da bir emperyalist olarak hiç bir zaman istendiği gibi
gerçekleştiremeyecektir . İvan amcanın , David amcanın Siyonist planlarına alet olması barıştan daha çok
bölgede yeni tepkilere yol açarak çatışmaları tırmandırabilecektir .
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder