Yelken açmak artık daha kolay: İşte cazip krediler

Yaz mevsimini teknesinde geçirmek isteyenler için banka ve leasing şirketleri birbirinden cazip şartlarla finansman sağlıyor.

Yaz mevsimini teknesinde geçirmek isteyenler için banka ve leasing şirketleri birbirinden cazip şartlarla finansman sağlıyor. Vadeler 120 aya kadar uzadı, faiz oranları yüzde 1’lere indi. Deniz sevdalıları, “Yelkenler fora!” demek için tam zamanı…

YAZ yaklaşıyor, tatil hayalleri kuruluyor, erken rezervasyonlar yapılıyor, işyerinde izin için en uygun tarihler için takvimler taranıyor... Bazıları ise bu yazı daha özel kılmak için daha iddialı bir girişim peşinde. Örneğin, bir tekne satın almak ve bütün yazı deniz üzerinde geçirmek gibi… Hayaliniz buysa bugünlerde tam size göre fırsatlar var. Leasing şirketleri ve bankalar tekne satın almak isteyenler için harekete geçmiş durumda. Çok sayıda tekne üreticisi ve ithalatçısı firma ile anlaşma imzalayan leasing şirketleri ve bankalar müşterilerine özel çok cazip vade ve faiz oranları sunmak için adeta yarışıyor.

75 BİN EURO UYARISI

Tekne satın almak isteyip finansman arayışına girenlerin karşısına iki alternatif çıkıyor. Bankalar ve leasing şirketleri… Ancak teknenizi leasing ile satın almak isterseniz mutlaka bir şirketinizin bulunması gerekiyor. Çünkü satın alınan teknenin şirket üzerine kaydettirilmesi yasal zorunluluk. Bunun dışında teknenin fiyatı da büyük önem taşıyor. Sektör temsilcileri 75 bin euro ve üzerinde teknelerin leasing ile satın alınması durumunda karlı olacağı uyarısında bulunuyor. Yani ucuz tekne satın alacaksanız leasing’den uzak durun. Çünkü astarı yüzünden pahalıya geliyor. Tekne almak isteyen şahıslar içinse tek adres bankalar…

Gerek leasing şirketleri, gerekse bankalar tekne leasing’inde bir üst limit uygulamıyor. Burada kişinin kredibilitesi büyük önem taşıyor. Krediye konu teknenin birinci el veya ikinci el olması çoğu zaman fark etmiyor. Bazı banka ve leasing şirketleri sadece Türk değil yabancı bayraklı teknelere de finansman imkanı sağlıyor.

Bankalar tekne kredisi kullanan müşterilerinden genellikle teminat talep ediyor. Ancak bu teminat “riskli” olarak sınıflandırılan tekne olmuyor. Ağırlıklı olarak gayrimenkul, mevduat ve menkul kıymet teminatları tercih ediliyor.

VADE 120 AYA ÇIKTI

Tekne kredisi ve leasing’de vadeler genellikle 60 aya kadar uzuyor. Bazı bankalar vadeyi 120 aya kadar uzatmış durumda. Bu kredilerde üst limit sınırı da bulunmuyor. Faiz oranları 12 ay vadeli kredilerde yüzde 1.10 ile 1.20 arasında değişiyor. Başka bir deyişle oranlar ihtiyaç kredileri seviyelerinde.

Ancak banka ve leasing şirketleri Boatshow gibi fuar dönemlerinde ve özel anlaşma yaptıkları tekne markaları için faiz oranlarını yüzde 1’lere kadar çekebiliyor.
Hem leasing hem de gerekse bankacılık sektöründe tekne finansmanı sağlayan az sayıda kuruluş var. Ancak artan gelir düzeyi sonucunda insanların her geçen gün teknelere yönelik ilgisinde artış gözleniyor. Bu nedenle önümüzdeki günlerde yeni finansal aktörlerin de bu alanda faaliyet göstermeye başlayacağı tahmin ediliyor.

İşte tekne finansmanı sağlayan leasing şirketleri ve bankalar…

FİRMALARA ÖZEL FAİZ

Yapı Kredi şubelerinin yanı sıra tekne satıcısı firmalar üzerinden de müşterilerine tekne kredisi kullandırıyor. Üstelik herhangi bir üst limit uygulamıyor. Hem ticari hem bireysel müşterilerine tekne kredisi veren banka, ayrıca ikinci el tekneleri de kredilendiriyor. Söz konusu kredilendirmede mevduat, menkul kıymet rehini, gayrimenkul ipoteği ve kefalet seçeneklerinden biri teminat olarak talep ediyor. Ticari kullanımlarda ise tekne ipotek altına alınarak kredi sağlanıyor.

Yalnız yurtiçi değil yurtdışı bayraklı teknelerin finansmanını da kredilendiren Yapı Kredi, TL ve dövize endeksli kredilerde üç yıla kadar vade imkanı sunuyor. Ayrıca kişi ve firmalara limit tutarı, vade uzunluğu ile kullanılan tutara göre esnek kredi koşulları sağlanan özel anlaşmalar da yapılıyor.

Banka çok sayıda anlaşmalı tekne üreticisi ve satıcısı firmanın dışında özel organizasyonlar kanalıyla yapılan sözleşmelere daha avantajlı faiz oranları veriyor. Özellikle fuar zamanlarında ve firmaların tekne lansmanlarında özel faiz oranları veriyor.

Halen 36 aya varan vadelerle tekne kredisi kullandıran Yapı Kredi’nin Tekne Kredisi’nde 12 aya kadar faiz oranı TL için yüzde 1.20, euro/dolar içinse yüzde 0.65. Dövizli kredi sadece ticari tekne alımlarında kullandırılıyor. Banka müşterilerinin ağırlıklı yelkenli tekneler için kredi kullandığı, bu grubu motoryatların takip ettiği bilgisi de veriliyor.

MÜŞTERİYE GÖRE DEĞİŞİYOR

TEB Özel Bankacılık kapsamındaki müşterilerine tekne kredisi kullandırıyor. Bireysel tüketici kredisi kapsamında kullandırılan bu kredilerde talep edilen tutar ve vadeye göre banka zaman zaman müşterilerinden teminat da talep edebiliyor. Tekne kredilerinin teminatsız ya da gayrimenkul ipoteğiyle kullandırıldığını söyleyen TEB Özel Bankacılık Grup Direktörü Banu Taşkın, bu yüzden teknenin Türk bayraklı ya da yabancı bayraklı olmasının kredi üzerinde etkisi bulunmadığını söylüyor.

TEB Özel Yat Kredisi’nin, TEB Özel Bankacılık müşterileri için kurgulanan özel bir kredi olduğuna vurgu yapan Banu Taşkın, “Bu yüzden fiyatlamaları da yine müşteri özelinde yapılıyor. Halen tekne kredilerini minimum 6 ay, maksimum 60 aya kadar vadelendirebiliyoruz. Kredi tutarı müşterilerimizin kredibilitesine ve teminata göre belirleniyor” diyor. Taşkın son yıllarda tekne kredileri konusunda bilgi almak isteyenlerin sayısında artış yaşandığını da vurguluyor.

VADE 120 AYA ÇIKIYOR

Finansbank sadece Türk bayraklı teknelere teminat gösterebilmesi kaydıyla kredi kullandırıyor. Teminatlar genelde taşınmaz ipoteği, tekne ipoteği veya müşterilerin taleplerine göre nakit karşılık olarak alınıyor. Tekne kredisinin ipotek karşılıklı bir kredi olduğu için faiz oranının teminatsız tüketici kredilerine göre çok daha avantajlı olduğunu vurgulayan Finansbank Kitle Bankacılığı Direktörü Enis Kurtoğlu, “İpotek türü ve vadeye göre faiz oranları değişiklik gösteriyor. Maksimum vade ise 120 ay. Kredi tutarında ise kesin bir sınırlama yok. Teminata göre kredi tutarı değişiyor” diyor.

Şayet yatın ipoteği alınıyorsa Finansbank İpotek sözleşmesi, ekspertiz raporu, yat sigortası ve krediyi kullanan kişiden hayat sigortası istiyor. Yıllara göre değil ancak mevsime göre talepte artış olduğunu vurgulayan Kurtoğlu, özellikle bahar aylarında tekne kredisi başvurularının arttığını söylüyor.

ÜST LİMİT YOK

Yapı Kredi Leasing iki senedir tekne leasing’i hizmeti sunuyor. Satın alma aşaması dahil tüm süreçte müşterilerine profesyonel hizmet sunan şirket buna karşılık belirli oranlarda peşinat ve müşteri talebine göre vadelendirme yapıyor. Tekne leasing’inde genelde vadelerin üç dört yıl olduğuna dikkat çeken kurum, ancak çok büyük teknelerde vadenin uzadığını vurguluyor. Müşterilerine herhangi bir üst limit uygulamayan Yapı Kredi Leasing, 75 bin euro’nun üzerindeki tekneler için leasing’in avantajlı bir alternatif olduğu uyarısında bulunuyor.
Sektördeki büyük satıcı/markalarla iş ortaklığı yapan Yapı Kredi Leasing, bu markaların hem distribütörleri, hem yurtdışındaki üretici ana firmalarla dönemsel kampanyalar düzenliyor. Ayrıca bu firmalara fuarlarda destek sağlıyor.

MEVSİMSEL ÖDEME SEÇENEKLERİ

DenizLeasing tüm tüzel kişiliklerin tekne leasing’i başvurularını karşılıyor. Bunun için teknenin Türk, ABD ya da başka ülke bayraklı olma şartı bulunmuyor. Tekne leasing’inin tekne kredisi ile karşılaştırılmaması gerektiğini söyleyen DenizLeasing Genel Müdürü Kahraman Günaydın, leasing ile yapılan satın almanın avantajlarını ise şöyle sıralıyor:
“İkisi arasındaki en önemli fark teknenin leasing tarafından finanse edilmesi halinde operasyonel ve hukuki süreçlerin konu ile ilgili uzman kişiler tarafından gerçekleştirilmesidir. Ayrıca orta ve uzun vadeli TL ya da döviz kredisi kullanma, firma adına leasing işleminin yapılması nedeniyle vergi avantajları, nakit akışına göre geri ödemelerde mevsimselliklerin oluşturulabilmesi gibi avantajlar söz konusu. Finansal kiralama işleminin vade ve tutarı ise, tamamen işleme ve kiracı firmamıza göre belirleniyor.”

DenizLeasing, motorlu teknelerde SanLorenzo, Sessa, Meridian ve BayLiner ile yelkenlilerde ise Hanse ve Moody firmaları ile özel anlaşmalar imzalamış durumda. Bu markaların Türkiye distribütörü Trio Denizcilik ile çalışan DenizLeasing kısa süre içinde sektördeki diğer oyuncularla da benzer anlaşmalar yapmayı hedefliyor.

Son yıllarda tekneye olan talepte ciddi artış yaşandığına vurgu yapan Kahraman Günaydın, “Türkiye, birçok global teknecilik markasının en önemli üç pazarı arasında yer alıyor. Türkiye’de daha çok yelkenli teknelerin tercih edildiğini görüyoruz. Bunun en önemli sebeplerinden bir tanesi motoryatların yüksek petrol fiyatları nedeniyle işletme maliyetinin çok yüksek olması. Diğer yandan, pazarın en üst segmentini oluşturan 24 metre ve üstü motor yatlar ve megayatların Türkiye’de her sene daha popüler olduğunu da gözlemliyoruz” diyor.

BURGAN LEASING GENEL MÜDÜR CÜNEYT AKPINAR

2013 yılı ocak ayında ana hissedarın değişmesi sonucu EFG Leasing olan ismi Burgan Leasing’e dönen şirket, bugüne kadar sadece ticari teknelerin leasing’ini yaparken, kısa süre sonra bireysel tekne kredisi taleplerini de karşılamaya hazırlanıyor. Bireylerden gelen tekne leasing’i taleplerini alıp, işlemlerini başlattıklarını söyleyen Burgan Leasing Genel Müdürü Cüneyt Akpınar, “Leasing’in bireysel krediye göre daha uzun vade ve sabit faizli krediyi daha hızlı kullandırma gibi avantajları var. Ayrıca tüm operasyonel işlemleri de biz yapıyoruz. Örneğin tekne yurtdışı teslimi ise tüm ithalat işlemleri, sigorta, navlun, bayrak işlemlerini biz çözüyoruz. Müşterimiz detaylarla yorulmuyor sadece teknesini nerede teslim almak istiyor onu söylüyor. Bu özellikli bir işlem olduğu için müşteri leasing ile işlem yaparak hem zaman hem maliyet açısından avantaj sağlıyor” diyor.

48 ve 60 aylık sabit ödeme planlarının devreye girmesiyle leasing’e olan talebin arttığını vurgulayan Akpınar, her türlü tekne için talep geldiğini ancak şirket olarak sıfır motor yat, trawler ve yelkenlileri tercih ettiklerini söylüyor.

YÜZDE 100’ÜNÜ FİNANSE EDİYOR

AkLease teknenin türü, markası, modeli, müşterinin finansal gücü ve kredibilitesine göre tekne bedelinin yüzde 75 ile 100’ü arasında değişen oranlarda finansman imkanı sağlıyor. Tekne leasing’i konusunda uzman olduklarını vurgulayan AkLease Genel Müdürü Tuncer Mutlucan, hem yelkenli hem de motorlu tekne leasinginde aktif olduklarını söylüyor. Bugün tekne leasingi kullananların ağrılıklı 36-48 ay vadeyi tercih ettiklerini söyleyen Mutlucan, uygulamalarını hakkında şu bilgiyi veriyor: “Her bir müşterimizin talebine paralel TL veya döviz geri ödemeli leasing yapıyoruz. Kiralama süresi boyunca, teknenin hukuki mülkiyetinin leasing şirketlerinde olması ve bunun bir teminat niteliği taşıması, çoğu zaman ilave teminat gerektirmeksizin işlemi gerçekleştirebilmemizi sağlıyor.”

Leasing mi, banka kredisi mi?

Sektör temsilcileri tekne leasing’inin, bankalar tarafından sağlanan bireysel tekne kredisi ile karşılaştırılmaması gerektiğini söylüyor. Bunun en önemli nedeni ise leasing işlemini kişilerin değil sadece kurumların yapabilmesi. Yani yasal düzenleme olmadığı için Türkiye’de halen bireyler leasing ile finansman sağlayamıyor. DenizLeasing Genel Müdürü Kahraman Günaydın, leasing ile yapılan satın almanın çok sayıda avantajı bulunduğuna vurgu yapıp bunları şöyle sıralıyor:

- Teknenin leasing tarafından finanse edilmesi halinde satın alma sürecinde karşılaşılan operasyonel ve hukuki tüm süreçler uzman kişilerce gerçekleştiriliyor.
- Leasing kullanan firma orta ve uzun vadeli TL ya da döviz cinsi kredi kullanma imkanı elde ediyor.
- Firma banka kredisi yerine leasing ile finansman sağladığı takdirde vergi avantajlardan da yararlanabiliyor.
- Firmanın nakit akışına göre kredi geri ödemelerinde mevsimsel ödeme planları oluşturuluyor. Örneğin turizm sektöründe faaliyet gösteren bir firma ise ödemeler yaz aylarında yapılıyor.

Teknede 4 yıl şartı kalktı

Yeni leasing yasası tekne leasing’ini daha cazip hale getirdi. Öncelikle devir yasağı kaldırıldı. Yani bugüne kadar leasing ile tekne alan şirketler borçlarını ödeseler bile dört yıl boyunca tekneye sahip olamıyordu. Yani teknenin sahipliği leasing şirketi üzerinde kalıyordu. Bu özellikle birkaç sene içinde teknesini büyütmek ya da değiştirmek isteyen firmaların leasing kullanmasını engelliyordu. Ancak yeni yasa ile bu süre sınırı kaldırıldı. Artık şirket leasing şirketine borcunu kapattığı an itibariyle teknenin sahibi olabiliyor. İsterse model yükseltebiliyor.

İkinci büyük değişiklik ise, yabancı sermayeli leasing şirketlerinin Türkiye sermayeli şirketlerle eşit duruma gelmesi oldu. Eski yasaya göre Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı sermayeli leasing şirketleri tekne leasing’inde bazı işleri yapamıyorlardı. Yeni yasa ile bu sınır kaldırıldı. Sektör temsilcileri bu gelişmelerin sektörün gelişimine pozitif etkisi olacağı görüşünde.

Esin Çetinel/Para Dergisi