Dünya genelinde e-ticaret sektörünün son birkaç yıldaki en popüler iş modellerinden biri de özel alışveriş siteleri demek mümkün. Birbiri ardına sayısız özel alışveriş sitesi açılırken kullanıcıların bu sitelere olan ilgisi de oldukça fazla.
Özel alışveriş kulüplerinin çalışma prensibini özetlemek gerekirse, bu siteler üyelerine özel olarak kampanyalar düzenleyerek, ünlü markaların ürünlerini %80′e dahi varan indirimlerle satışa sunuyorlar. Peki son yıllarda popülerliği bu kadar artan özel alışveriş kulüplerinin tarihi ne kadar önceye dayanıyor?
Aslına bakılacak olursa özel alışveriş siteleri pek de yeni bir iş modeli değil. Yaklaşık olarak 12 yıllık bir geçmişe sahip. İngilizce’de private shopping olarak bilinen bu kavram ilk olarak 2001 yılında Vente-Privee‘nin Kurucularından Fransız girişimci Jacques Antoine Granjon tarafından ortaya atıldı.
Vente-Prive’yi kurmadan önce stok fazlası ürünler satan Granjon, 2000′lerin başında patlayan Dotcom Balonu‘nda ortaya çıkan şirketlerin iş planlarının başarısız olduğunu düşünüyordu ve bu yüzden de yeni bir iş modeline gerek duyarak elindeki bu stok fazlası ürünleri internet üzerinden satarak değerlendirmeye karar verdi.
2001 yılında kurduğu Vente-Privee’ye hiç bir yatırımcı bulamadığı için, önceki işi sayesinde finanse eden Granjon, 2004 yılına kadar da bu şekilde devam etti.
Özel alışveriş kulüplerinin önündeki en büyük engel, internet kullanımının yaygın olmayışıydı
Vente-Privee’nin oluşturduğu sistemde, kullanıcılara yeni bir kampanya başlamadan 48 saat önce bir e-posta ile kampanyanın ne zaman başlayacağı ve kampanya hakkındaki bilgiler ulaştırılıyordu. 3 ile 5 gün arasında süren bu kampanyalar sadece Vente-Privee’nin üyelerine özel olarak sunuluyordu.
Özel alışveriş sitelerinin mantığının çıkış noktasını da aslında bu fikir oluşturuyordu. Şirket ilk başlarda sadece davetiye yoluyla üyelik alıyordu. Bu yüzden de herkes siteye girip alışveriş yapamıyordu. Böylelikle siteye olan talep artmaya başlıyor ve daha çok kişi bu indirimli kampanyalardan yararlanmak için siteye üye olmak istiyordu.
Özel alışveriş kulüpleri ürünlerini perakendecilerden almıyorlar (en azından bu modelin temelinde bu var). Markaların stoklarında kalan ürünleri satan bu şirketler, böylelikle kullanıcılara marka ürünleri indirimli fiyatlarla sunabiliyorlar. Markalar da ellerinde kalan stok fazlası ürünleri tüketmiş oluyorlar ve böylelikle hem marka hem internet sitesi hem de kullanıcı mutlu olabiliyor.
İlgili yazı: Özel Alışveriş Kulüplerinin Atası Vente Privee’nin Tarihi
Özel alışverişin o dönemlerde önündeki en büyük engel tabii ki internet kullanımının çok yaygın olmayışı ve henüz böyle bir iş modelinin yaygın olmamasından dolayı kullanıcıların bu modele olan yaklaşımının nasıl olacağının bilinmemesiydi. Bunun yanında internet sitelerinin alt yapılarının da günümüzdekinden çok daha geride olması görsel yüklemeyi ve site üzerindeki animasyon desteğini sağlamaması internet üzerinden ürün satmayı zorlaştırıyordu. Bu sebeple de kullanıcılar internetten ürün almaya çok fazla güvenemiyordu.
2007 yılına geldiğimizde ise internetten alışverişin kullanıcılar arasındaki popülerliğinin artması ve tüketicilerin alışveriş alışkanlıklarının değişmeye başlamasıyla beraber özel alışveriş kulüplerine olan ilgi de artmaya başladı. İlginin artmaya başlamasıyla beraber de bu sitelerin sayısında doğru orantılı olarak bir artış yakalandığını söylemek mümkün.
Türkiye’de ilk özel alışveriş sitesi 2008 yılında açıldı
Summer Partners’in Vente-Privee’nin hisselerinin %20′sini satın almasının ardından şirket, Avrupa’ya açılmaya karar verdi. İlk olarak özel alışveriş kulübü kavramını İspanyave İtalya‘daki tüketicilerle götüren Vente-Privee, sonrasında İngiltere ve Almanya‘ya da açıldı. Bunun yanı sıra dünyanın diğer ucunda, Amerika’da da özel alışveriş kulüplerinin ilk tohumları atılmaya başladı.
Amerika’da tüketicilere kampanyalı ürünler sunmaya başlayan şirketler arasında en popüler olanı Gilt 2007 yılında açıldı. İlk başladığında sadece kadın giyim ve aksesuar üzerine olan Gilt, ABD’li kullanıcıların gösterdiği ilginin ardından farklı alanlarda hizmet göstermeye başladı. HauteLook ve Ideeli de 2007 yılında ABD’de kurulan diğer özel alışveriş kulüplerinden bazıları.
Dünya’da durum böyleyken Türkiye’de ise özel alışveriş kulüplerinin geçmişi 2008 yılındaMarkafoni‘nin kuruluşuna dayanıyor. Markafoni’nin ardından 2008 yılında Limango‘yu satın alan Otto Group, Türkiye pazarında bir özel alışveriş kulübü açmak için pazar araştırmalarına başladı ve 2009 Mayıs ayında da Limango Türkiye’yi açtı.
Özel alışveriş kulüplerinin Türk e-ticaret sektörüne girmesi, genel olarak pazarı canlandırdığı için de özel alışveriş siteleri genel olarak Türk e-ticaret sistemine bir ivme kazandırdı. 2010 yılına gelindiğinde ise Trendyol, Unnado ve Vipdükkan sektöre dahil oldu. Geçtiğimiz iki yıl içinde de Morhipo, Daybuyday, Markareyon ve Perabulvarı‘nın da özel alışveriş kulüpleri arasında yer almasıyla beraber Türk e-ticaret sektöründe birçok farklı özel alışveriş kulübü açılmış oldu.
İlk açıldıklarında üye toplamak için özel alışveriş kulüpleri genellikle sadece davetiye yoluyla üyelik kabul ederek işe başlıyorlar. Bu sistemin amacı ise kullanıcılar arasında merak uyandırarak, kampanyalı ürünlere herkesin erişemeyeceği düşüncesini yaratmak oluyordu. Vente-Privee bu sistemini 2009 yılına kadar devam ettirdi; fakat sonrasında bu sistemi değiştirerek tüm internet kullanıcılarına siteyi açtı. Davetiye gerektirmeksizin internet erişimi olan herkes siteye üye olabiliyor. Bunun dışında Türkiye ve dünyadaki birçok özel alışveriş kulübü de ilk başlarda belli bir üye sayısına ulaşana kadar bu uygulamayı kullandı ve sonrasında da davetiyeyle üyelik sistemini kaldırarak, herkesin siteye üye olabilmesine olanak sağladılar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder