6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasasının bir kısmı 1 Ocak 2013 günü yürürlüğe girdi. Sakın bunları unutmayın..

Ali Tezel'in yazısı

Dün Marmaris'te "İş Sağlığı ve Güvenliği" ile ilgili seminerdeydim, ama gördüm ki 6331 sayılı yasanın iş sağlığı ve güvenliği uzmanı ile işyeri hekimi çalıştırma zorunluluğu ve işyeri risk değerlendirmesi farklı anlaşılmış. Evet, uzman ve hekimleri çalıştırma zorunluluğu peyderpey yürürlüğe girecek, ama risk değerlendirmesi yürürlüğe girdi 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası yürürlüğe 1.1.2012 günü girdi.

İşyerinde istihdam edilecek iş sağlığı ve güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri çalıştırma zorunluluğu ise işyerinde çalışan işçi sayılarına göre peyder pey yürürlüğe girecek.

HANGİ MADDE NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasasının bir kısmı 1 Ocak 2013 günü yürürlüğe girdi ama sadece 50 ve daha çok işçi çalıştıran işyerlerinden tehlikeli ve çok tehlikeli sayılanlar için geçerli oldu... En son 2014 yılı Temmuz ayında da az tehlikeli bakkal-manav-market ve apartmanlara sıra gelecek.

İŞYERLERİ TEHLİKE OLARAK ÜÇE AYRILIYOR

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası, işyerlerini üçe ayırıyor: Az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli. Ve bu sınıflandırmayla ilgili genelge 29 Aralık 2012 günlü Resmi Gazete'de yayınlandı, NACE kodlarına göre de sınıflandırıldı.

2013 OCAK AYINDA 50'DEN ÇOK İŞÇİSİ OLAN TEHLİKELİ İŞYERLERİNDE

Yasa ilk defa 1 Ocak 2013 günü sadece 50 veya daha çok işçi çalıştıran tehlikeli ve çok tehlikeli işyerleri için yürürlüğe girdi ve bu işyerleri zaten eski İş Sağlığı uygulamasında kapsamda olup işyeri hekimi ve iş sağlığı güvenliği uzmanı çalıştırmak zorundaydılar. Bu sebeple onlar için yeni bir şey yok.

2013 TEMMUZ AYINDA 50'DEN AZ İŞÇİSİ OLAN TEHLİKELİ İŞYERLERİNDE

Yasa 2013 yılı Temmuz ayında da 50 işçiden az çalıştıran, tehlikeli ve çok tehlikeli işyerleri için yürürlüğe girecek. Bu işyeri işverenleri, işyerlerinde ya tam zamanlı ya da kısmi zamanlı işyeri hekimi, iş sağlığı ve güvenliği uzmanı işe alacak veya ortak sağlık-güvenlik şirketlerinden fatura mukabili bu işi satın alacak. Ayrıca işverenin kendisine ait belgesi varsa kendisi, belgesi olan işçisi varsa bu işçisini de isterse bakanlığa uzman olarak bildirebilecek.

2014 TEMMUZ AYINDA HER YERDE UYGULANACAK

2014 yılı Temmuz ayında da, kamu işyerlerinin tümünde, özel sektördeki az tehlikeli tüm işyerlerinde devreye girecek. Yani, bakkal, manav, berber ve apartmanlarda yürürlüğe girmesine daha bir buçuk yıldan fazla süre var.

1-9 işçisi olanların durumu;
TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ OLANLAR
İşyerinde 9 veya daha az işçisi olanlardan "tehlikeli" ve "çok tehlikeli" sınıfta olanların iş sağlığı ve güvenliği ile işyeri hekimi veya diğer sağlık personeli ihtiyacını SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) illerde açacağı ihaleler sonrasında, ortak sağlık-güvenlik birimlerine (OSGB) ihale edecek ve bu işyerlerinin cebinden tek kuruş para çıkmayacak. İhaleyi alan OSGB, sanayi sitelerindeki tamirhane, tornacı, elektrik ustaları gibi işyerlerine yılda bir defa 1 saat iş sağlığı ve güvenliği uzmanı ile üç yılda bir defa işyeri hekimi gönderecek.

AZ TEHLİKELİ OLANLAR
İşyerinde 9 veya daha az işçisi olan "az tehlikeli" işyerlerinde yani bakkal-berber-manav-apartmanlarda 2014 yılı Temmuz ayında yasa yürürlüğe girecek ve bu işyeri işverenleri OSGB ile sözleşme imzalayacaklar ve yıllık maliyetleri de işçi başına 30 ile 100 lira arasında değişecek. OSGB'nin doktoru bu işyerlerine 3 yılda bir defa bir saat uğrayacak, OSGB'nin iş sağlığı ve güvenliği uzmanı da yılda bir defa 1 saat uğrayıp iş kazalarına karşı riskleri tespit edip bu risklerin ortadan kaldırılmasını isteyecek.

KANUNA TABİ BÜTÜN İŞYERLERİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK ZORUNDA
Yasaya göre uzman ve işyeri hekimi ile diğer personeli istihdam etme zorunluluğu peyderpey yapılacak ama her işveren işyerinde iş kazasına yol açacak durumları belli eden ve tedbirleri içeren risk değerlendirmesini şimdi, yani 1.1.2012 gününden itibaren yapmak zorunda.

CEZASI ÇOK AĞIR
Yasaya göre 10'uncu maddesinin birinci fıkrasına göre risk değerlendirmesi yapmayan veya yaptırmayan işveren üç bin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için dört bin beş yüz Türk Lirası, dördüncü fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene bin beş yüz Türk Lirası cezaya çarptırılacak.

İlgili yönetmelik gereği risk değerlendirmesinde işveren ve işçilerle birlikte uzman ve hekim de olacak ama henüz uzman ve hekim çalıştırma zorunluluğu olmayan (gelmeyen) işverenler risk değerlendirmesini bu uzman ve hekim olmadan kendileri yapacak.

GEÇİCİ MADDE 1- 6'ncı madde uyarınca oluşturulacak risk değerlendirmesi ekibinde, mezkûr maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde sayılanların bulundurulma zorunluluğu kanunun 38'inci maddesinde belirtilen sürelere uygun olarak aranır. Yani uzman ve hekim bulundurma yürürlük tarihlerine göre... ama herkes risk değerlendirmesi yapmak zorunda...